iş

[i:ş]

1) Energiýanyň bir görnüşiniň başga bir görnüşe geçmeklik prosesi, hereketde bolmaklyk.

2) Edilýän, çekilýän zähmet.

∙ Iş Sapargüli ýadatmady, gaýtam onuň ýüküni ýeňletdi. («Sowet edebiýaty» žurnaly)

∙ Onuň bu eden işşini Mergen Aga halamady. («Bahar»)

∙ Bar-bar işden bar, işlemedik nana zar. (Nakyl)

3) Aýlygyň çeşmesi hökmünde haýsy-da bolsa bir guramada edilýän gulluk, kär.

4) Zähmet netijesinde döredilen eser we ş. m.

∙ Onuň ylmy işi çap edildi.

5) Zähmet çekilip ýerine getirilýän zat.

∙ Ol edip oturan işini taşlap, daşaryk çykdy.

◊ gara iş — Fiziki güýç goýlup edilýän iş.

◊ iş görkezmek

1) Işi üstünlikli ýerine ýetirmek, oňat iş etmek;.

2) Dert bolmak, azar bolmak, hupbat ýamanyny bermek.

◊ iş işden geçmek — Boljak iş bolup geçmek, gaýtaryp bolmaz derejede aňry gitmek.

∙ Iş işden geçensoň, onuň ugrunda ylganyň haýry ýok.

◊ iş kesmek — Sud edip jeza bermek, ýyl kesmek.

◊ iş salyşmak — Biri bilen işde aragatnaşyk etmek.

◊ iş ukybyny ýitirmek — Iş başarjaňlygyňy gidermek, gurpdan gaçmak, maýyp-müjrüp bolup işden galmak; garramak.

◊ iş üstünde — Iş başynda, iş wagty, işde.

◊ işden çykyşmak — Köp wagt işlemän, soň işe girişeniňde oňat işläp bilmek ukybyňy ýitirmek.

◊ işden el sowamak — Edýän işiňe sowuk-sala garamak, üns bermezlik..

◊ işe bişişmek — Işiň tärini ele almak, işe endik etmek, işe oňat berdiş etmek.

∙ Mehinli doga ýetim bolup, daýysynyň elinde ösüpdi, ýumruk ýalylygyndan işde bişişipdi. (B. Kerbabaýew, Aýgytly ädim)

◊ işi gaýtmak — Heläkçilige duçar bolmak, eden işi başa barmazlyk, masgara bolmak, erbet ýagdaýa düşmek.

∙ Kim uruş isleýän bolsa, onuň işi gaýdandyr. (B. Pürliýew, Ilkinji gün)

◊ işi kör etmek — Işi gutarman goýmak, taşlamak.

◊ işini görmek — Bagtyny ýatyrmak, betbagtçylykly, erbet ýagdaýa salmak.

∙ Atam-enem meniň işim görýärler, Tanalmaýan bir ýat ýere berýärler. (B. Kerbabaýew, Poemalar)

◊ işiň ileri — Tutan, başlan işiň şowly bolsun!

◊ işiň pyrryk bolmak — Işiň paşmazlygy, erbet bozulmasy.

◊ kontrol iş — Mekdeplerde geçirilýän ýazuw işi.

◊ öý işi

1) Öý hojalygyna degişli bolan işler;.

2) Ýerine ýetirmek üçin mugallym tarapyndan okuwça berilýän ýumuş.